Ο ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΤΗΣ ΒΟΣΤΩΝΗΣ

 

Την περασμένη εβδομάδα στο Κυβερνείο της Βοστώνης σε μια ωραία τελετή, έγινε η παρουσίαση των στεφανιών για τους νικητές του μαραθωνίου δρόμου της Βοστώνης ο οποίος πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 15 Απριλίου. Στην τελετή ήταν παρόντες ο Δήμαρχος Βοστώνης Martin Walsh, ο πρώην Κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Μιχάλης Δουκάκης, εκλεγμένοι γερουσιαστές, εκπρόσωποι του προξενικού σώματος και πλήθος κόσμου.

Η παράδοση των στεφανιών ξεκίνησε το 1984, όταν Κυβερνήτης της Μασαχουσέτης ήταν ο Μιχάλης Δουκάκης προς τιμήν του Έλληνα δρομέα Στέλιου Κυριακίδη ο οποίος το 1946 ήρθε από την Ελλάδα που την τσάκιζε ο η ναζιστική κατοχή, για να συμμετάσχει στον Μαραθώνιο της Βοστώνης και να κερδίσει τον μεγάλο John Kelly ο οποίος ήταν φαβορί.

Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Μαραθωνίους στον κόσμο και υπογραμμίζει τους κοινούς πολιτισμικούς δεσμούς της πόλης με την Ελλάδα, καθώς η Βοστώνη, είναι η γενέτειρα της Αμερικανικής επανάστασης, αποκαλείται συμβολικά και ως η  «Αθήνα» Των ΗΠΑ.

 
 

O Μαραθώνιος της Βοστώνης είναι η πιο παλιά διοργάνωση μετά τους Ολυμπιακού αγώνες. Διεξάγεται κάθε χρόνο την τρίτη Δευτέρα του Απριλίου, ημέρα που η πολιτεία της Μασαχουσέτης  γιορτάζει την ημέρα του Πατριώτη (Patriots' day), σε ανάμνηση των δύο πρώτων μαχών του πολέμου της Αμερικανικής ανεξαρτησίας.

Ο Πρώτος Μαραθώνιος της Βοστώνης διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Αθλητών Βοστώνης (Boston Athletic Association) το 1897 ένα χρόνο μετά από τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες που έγιναν στην Αθήνα το1896. Σκοπός δε ήταν να συνδέσει τον αγώνα των αρχαίων Αθηναίων και των Αμερικανών για την ελευθερία.  

Στους αγώνες των Αθηνών ήταν κι ένας κύριος ονόματι Τζον Γκράχαμ μέλος της Αμερικανικής αποστολής.

Παρακολούθησε με ενδιαφέρον τους αγώνες κι όταν επέστρεψε στην Αμερική, εμπνευσμένος όπως ήταν από τον αγώνα, αποφάσισε με έναν τοπικό παράγοντα να δημιουργήσουν μια παρόμοια διαδρομή με αγωνιστικό χαρακτήρα στην πόλη του συγκεντρώνοντας 15 αθλητές από τους οποίους τερμάτισαν οι 10.

Έτσι άρχισε ο Μαραθώνιος της Βοστώνης που καθώς περνούσαν τα χρόνια γιγαντωνόταν, έπαιρνε διεθνής διαστάσεις και σήμερα οι συμμετέχοντες ξεπερνούν τις 30.000. Οι αθλητές που ελάμβαναν μέρος δεν χρειαζόταν να πληρούν κάποια συγκεκριμένα κριτήρια μέχρι το 1970, όπου για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν χρόνοι συμμετοχής.

Αργότερα, το 1975, αποφάσισαν να επιτρέψουν συμμετοχή σε αθλητές με αναπηρικά καρότσια κι έτσι η Βοστώνη έγινε η πρώτη πόλη που δεχόταν ανθρώπους με κινητικά προβλήματα στον αγώνα.

Οι αθλητές δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν για την συμμετοχή τους, αλλά ούτε έπαιρναν χρήματα για την νίκη τους. Αγωνίζονταν για την τιμή τους και το έπαθλό τους ήταν ένα δάφνινο στεφάνι και μια κατσαρόλα βοδινό κρέας που το σέρβιραν στα αποδυτήρια του Αθλητικού Συλλόγου Βοστώνης.

Το χρηματικό έπαθλο για τον νικητή, καθιερώθηκε το 1986 και σήμερα το ποσό που λαμβάνουν οι πρωταθλητές, αγγίζει τις 150.00δολάρια.

Οι γυναίκες ήταν αποκλεισμένες από τους αγώνες και ο λόγος ήταν οτι ο Μαραθώνιος ήταν υπερβολικά κουραστικός για το λεπτό κι ευαίσθητο γυναικείο οργανισμό και η μεγάλη και σκληρή προπόνηση που απαιτούνταν θα έκανε τα σώματά τους «μυώδη και αντρικά».

Το 1996 καθώς συμπληρωνόταν η εκατονταετηρίδα (Centennial)  από τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες, σημειώθηκε  παγκόσμιο ρεκόρ συμμετοχής με  38,708 από τους οποίους τερμάτισαν οι 35,868.

Στον Μαραθώνιο της Βοστώνης έχουμε δυο Ελληνικές συμμετοχές όπου έγιναν σε πολύ δύσκολους καιρούς.

Τον Απρίλιο του 1920 ο Έλληνας Παναγιώτης Τριβουλίδης νίκησε αυτόν τον αγώνα, τρέχοντας με Αμερικανικά χρώματα, ενώ τον Απρίλιο του 1946 σειρά είχε ο Κύπριος πρωταθλητής των δρόμων αντοχής Στέλιος Κυριακίδης. Τα Αμερικανικά Μ.Μ.Ε τον ονόμασαν. «Απόγονο του Φειδιππίδη».

Ήταν η δεύτερη φορά που έτρεχε στην Βοστώνη. Η πρώτη ήταν το 1938, αλλά δεν τα κατάφερε. Αιτία ήταν τα παπούτσια που του είχαν αγοράσει οι ομογενείς για τον αγώνα, αλλά επειδή ήταν καινούργια του μάτωσαν τα πόδια. Η αυτοπεποίθησή του και η δίψα του για νίκη ήταν τέτοια που δήλωσε στην εφημερίδα της Βοστώνης «Boston globe»: «Μια μέρα θα ξανάρθω και θα νικήσω».

 Η Ελλάδα δεν του κάλυπτε τα έξοδα λόγω πολέμου κι αναγκάστηκε να πουλήσει τα έπιπλα του σπιτιού του και με μια οικονομική βοήθεια που του πρόσφερε η «Ηλεκτρική εταιρία» όπου εργαζόταν (η σημερινή ΔΕΗ) , αγόρασε τα εισιτήρια για Αμερική.

Όταν όμως έφτασε στην Αμερική, βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα πρόβλημα. Από την πείνα της κατοχής ήταν πολύ αδύνατος και οι γιατροί δεν τον άφηναν να τρέξει πιστεύοντας οτι δεν θα αντέξει. Αναγκάστηκε τότε να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση οτι θα ευθύνεται αυτός για ότι συμβεί κι έτσι έλαβε μέρος στον αγώνα.

«Ήρθα να τρέξω για 7 εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες» είπε.

Ανάμεσα στους δρομείς ήταν κι ένας κορυφαίος Αμερικανός αθλητής και φαβορί για τον αγώνα, ο Τζόνι Κέλι. Στο 40ο χιλιόμετρο ο Στέλιος τον άφησε πίσω του τερμάτισε πρώτος και μάλιστα με χρόνο ρεκόρ το οποίο διατηρήθηκε μέχρι την δεκαετία του '60.

Ρώτησαν τον Τζόνι Κέλι πως και γιατί έχασε από τον Έλληνα κι αυτός απάντησε: «Πώς θα μπορούσα να νικήσω εγώ έναν τέτοιο αθλητή; Εγώ αγωνιζόμουν μόνο για τον εαυτό μου. Αυτός αγωνιζόταν για μια ολόκληρη πατρίδα».

 

 Στον τερματισμό και καθώς έκοβε πρώτος το νήμα  αναφωνούσε:  «Για την Ελλάδα», σύμφωνα με το περιοδικό Life

 

 

 

Ο Κυριακίδης κατάφερε να ξεπεράσει την επίδοση του μεγαλύτερου Έλληνα δρομέα, Σπύρου Λούη η οποία κρατούσε 40 χρόνια. Ο ίδιος ο Λούης λέγεται ότι του είπε μετά την κατάρριψη του ρεκόρ του: «Παιδί μου Στέλιο, να τρέχεις πάντα, γιατί εμείς οι Έλληνες γεννηθήκαμε για να τρέχουμε. Μόνο έτσι καταφέραμε να ζήσουμε τόσους αιώνες».

Αντί για δώρα, ο Κυριακίδης, ζήτησε από τους Αμερικανούς να βοηθήσουν τη χώρα του. Μια μεγάλη οικονομική βοήθεια και είδη πρώτης ανάγκης ξεκίνησε για την Ελλάδα με την ονομασία το «πακέτο του Κυριακίδη».

Η κινητοποίηση του Στέλιο να μαζέψει πράγματα για τον Ελληνικό λαό που υπέφερε κάτω από την Γερμανική μπότα, έφτασε στα αυτιά του Προέδρου (της Αμερικής) Τρούμαν ο οποίος τον κάλεσε  στον Λευκό Οίκο. Ένα χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 1947 η Ελλάδα έλαβε 400 εκατ. δολάρια βοήθεια από το 1,4δις, που μοιράστηκε σε όλη την δοκιμαζόμενη Ευρώπη.

Στις 23 Μαΐου 1946 επιστρέφει στην Ελλάδα που την βρίσκει εν μέσω εμφυλίου, όμως, εκατοντάδες χιλιάδες λαού που έφταναν με κάθε μέσο από όλη την Ελλάδα ξεχύθηκε στους δρόμους και τον υποδέχτηκε σαν ήρωα.

 

Κατά την διάρκεια της κατοχής, το 1943, συνελήφθη από τους Γερμανούς κάπου στο Χαλάνδρι μαζί με άλλους 49, ως αντίποινα για τον φόνο ενός Γερμανού στρατιώτη. Ο Ίδιος γλίτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα, επειδή τον αναγνώρισε ένας Γερμανός αξιωματικός που έτυχε να είναι κι αυτός Μαραθωνοδρόμος. Όταν άνοιξε το πορτοφόλι του Κυριακίδη, είδε την ταυτότητά του και την διαπιστευτήρια κάρτα των Ολυμπιακών αγώνων του Βερολίνου (1936) όπου είχε λάβει μέρος και τον ελευθέρωσε.   Οι υπόλοιποι συλληφθέντες ..εκτελέστηκαν.

Ο γιός του είχε πει ότι μια άλλη φορά, που οι Γερμανοί εισέβαλαν στο σπίτι τους, βρήκαν ένα άλμπουμ με φωτογραφίες από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Στην πρώτη σελίδα ήταν ο Χίτλερ. «Χάιλ Χίτλερ» είπαν και εξαφανίστηκαν. Έτσι δόθηκε εντολή να μην πηγαίνει κανείς στο σπίτι του Κυριακίδη  κι αυτός βρήκε την ευκαιρία να βοηθά στην απελευθέρωση της Ελλάδας.

Η πόλη Χόπκιντον της Βοστώνης εκεί που γίνεται η εκκίνηση του Μαραθωνίου, για να τιμήσει την επέτειο των 2500 χρόνων από την μάχη του Μαραθώνα, το 2010 αποφάσισε να στήσει  ένα άγαλμα ύψους 4 μέτρων που τον απεικονίζει τον Σπύρο Λούη, νικητή των πρώτου- σύγχρονου Ολυμπιακού Μαραθωνίου της Αθήνας το 1896, να ενθαρρύνει τον Στέλιο Κυριακίδη προς την δική του νίκη στην Βοστώνη το 1946  ο οποίος τον εμψυχώνει. Το ίδιο άγαλμα βρίσκεται και στον Μαραθώνα.

 

Θα κλείσω αυτό το αφιέρωμα με τα λογια που είπε ο Κυριακίδης σε κάποιους ανθρώπους. Μετά τον τερματισμό του, τον πλησίασαν κάποιοι τζογαδόροι, οι οποίοι είχαν ποντάρει στην νίκη του και αποκόμισαν ένα σημαντικό κέρδος μιας και δεν ήταν στα φαβορί. Του προσέφεραν δολάρια για να τον ευχαριστήσουν μα ο Στέλιος τα αρνήθηκε. «Δεν ήρθα για λεφτά. Ήρθα για να κερδίσω».