ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΤΟΥ

Η λέξη νόστος είναι αρχαιοελληνική και σημαίνει επιστροφή του ξενιτεμένου, στην πατρίδα. Σύμφωνα με τα λεξικά, προέρχεται από το ρήμα νέομαι που θα πει πλησιάζω, ενώνομαι.

Είναι ταυτισμένη με τον Έλληνα μετανάστη. Γεννήθηκε με το ταξίδι του Έλληνα, το ταξίδι της ζωής, το ταξίδι του ανθρώπου που τον κινεί η Ελπίδα για το καλύτερο αύριο.

Ζει αιώνες στην καρδιά των Ελλήνων της διασποράς και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, για να θυμίζει οτι o Οδυσσέας δεν είναι μόνος, αλλά έχει συντροφιά χιλιάδες εκατομμύρια Ελλήνων σε ολόκληρη τη γη.

Γιώργος Δουατζής:  Έλληνας ποιητής, συγγραφέας και δημοσιογράφος.

Νοσταλγία:

Γλυκόπικρα συναισθήματα έντονου πόθου, ψυχικού πόνου που προκαλούνται από την ανικανοποίητη λαχτάρα του γυρισμού στην πατρική γη, σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, τόπο η σε ευχάριστες καταστάσεις που ζήσαμε στην παιδική ηλικία και που συνοδεύεται συνήθως από θλίψη και μελαγχολία, εφόσον η επιστροφή αυτή κρίνεται δύσκολη ή αδύνατη.

Ψυχική κατάσταση που συνοδεύει ενίοτε την αναπόληση του παρελθόντος και χαρακτηρίζεται από συναισθήματα θλίψεως και μελαγχολίας κατά την ανάμνηση αγαπημένων προσώπων, ευχάριστων γεγονότων, καταστάσεων κ.λπ., ενώ συνδυάζεται και με επιθυμία για επάνοδο ή επιστροφή τους.

Νοσταλγός:
Αυτός που αισθάνεται νοσταλγία, που αναπολεί με ευχαρίστηση κάτι που ανήκει στο παρελθόν.               

Νοσταλγώ:                                                                                                                    Αισθάνομαι νοσταλγία για πρόσωπο, τόπο, εποχή, κατάσταση κ.λπ.

Νοσταλγοί όμορφων παρελθοντικών καταστάσεων, που αρνούμαστε να ξεχάσουμε όλα εκείνα που μας βοήθησαν να χτίσουμε τον χαρακτήρα μας, να μεγαλώσουμε με υγιή σκέψη και έχοντας πάντα κατά νου τις ηθικές δικλείδες που φαντάζουν τόσο άγνωστες στη σημερινή εποχή...

Οι παραπάνω ορισμοί προέρχονται από το "Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας", του Γ. Μπαμπινιώτη.

 «Πολλές φορές ο στοχασμός με σταματά για μια στιγμή στο δρόμο τον κριματικό μα τον αγαπημένο. Κι εγώ χαμογελώ πικρά, το ξέρω πως οι δισταγμοί καινούργιες γίνονται αφορμές για να ξαναπηγαίνω» . Λόγια του Μαλακάση. 

 Ακένωτη πηγή συναισθηματισμού ο άνθρωπος. Και ακριβώς από τούτη την πηγή τροφοδοτείται η νοσταλγία. Το πάθος του νόστου σε περασμένες εποχές, σε στιγμές που έζησες κι έφυγαν ανεπιστρεπτί. Σε ότι αγαπάμε, σε όσα έχουν χαθεί η είναι μακριά και δεν μας δίνουν τη γεύση που μας έδιναν κάποτε και που αποτελούν Πατρίδα για μας…

Θέλεις να τις ζωντανέψεις, να ξαναζήσεις και πάλι τους εσώτατους κραδασμούς. Τις ψυχολογικές εκρήξεις που ζυμώθηκαν με το αίμα σου. Έγιναν εαυτός σου. Νοσταλγίες!...

Τι μπορεί να νοσταλγήσει κανείς; Ο Οδυσσέας ήταν νοσταλγός της Πατρίδας. Καπνό ήθελε να δει από την Ιθάκη κι ας πέθαινε. Πόθος του ο νόστος για την Πατρίδα.

Τι κάνει ο απόδημος; Συγκινητική η εκδήλωσή του. «Έφυγε για το άγνωστο με βάρκα την ελπίδα». Πέρασαν χρόνια. Πολλά χρόνια. Δούλεψε σκληρά. καμιά σημασία αν πέτυχε η όχι.
Όμως; να γυρίσει!. Τ' όνειρό του, ο καημός του.
 Να ξαναπατήσει το Άγιο χώμα που κράτησε την παρθενικότητα της ψυχής  του.
Eλίκνισε τους στοχασμούς του.
Και όταν γυρίσει ο απόδημος; Νά τος!  Θα γονατίσει να φιλήσει το χώμα, την Πατρίδα που τ' όραμά της τον συντρόφευε στα ξένα.  
                                                                                            
Κάποιος ίσως να νοσταλγήσει μια περιπέτεια. Μια περιπέτεια που δέθηκε μαζί της, ακόμα κι αν κινδύνεψε θα την φέρει σιμά του να την ξαναζήσει, να νιώσει τη μαγεία της. Την ποικιλία της ζωής. «Το ζειν επικινδύνως είναι μια φιλοσοφία» .
Πολλοί οι οπαδοί της που δεν αντέχουν τη μονοτονία.  Θέλουν κάτι το συγκλονιστικό. Μια αλλαγή. Κι ας είναι γεμάτη αγκάθια που θα τους κάνουν να πονέσουν.
Αρκεί οτι  έχει το μυστικό που θα συγκινήσει, θα αναταράξει το τέλμα, τα γαλήνια νερά της ζωής.

Άλλος θα νοσταλγήσει μια επιτυχία που τον γέμισε χαρά, του έδωσε δύναμη να συνεχίσει να αγωνιστεί και να νικήσει.    

Όμως: 

 Όλοι θα νοσταλγήσουμε την παιδική ηλικία. Την αθώα, την παρθενική. Τότε που πληθωρικοί οι ρεμβασμοί. Πολλά τα όνειρα. Έδιναν το υλικό να χτιστεί το παλάτι των χιμαιρών. Να καλουπώσει η φαντασία την παραμυθένια ζωή....

Την έζησε καθένας εκείνη τη ζωή. Τη λουλουδιασμένη. Την αρωματισμένη με το άρωμα του γιασεμιού. Που είχε τη λευκότητα των κρίνων, την αγιότητα των αγγέλων  τ’ ουρανού.                                                                                                   

Νοσταλγίες! Θα λικνίζουν πάντα την ψυχή μας. Θα μαγεύουν. Θα ξανανιώνουν τη σκέψη και τους στοχασμούς μας. Κι εμείς; Φορτωμένοι από τη σαγήνη τους θα προχωρούμε, στρατοκόμοι, στο μονοπάτι της ζωής. Και πάντα θα γίνονται αφορμή για να ξαναπηγαίνουμε στα περασμένα.

Πάντα θα έρχονται να θα μας ντύνουν με τις παιδικές φορεσιές και τότε δεν θέλουμε και πολύ να ορμήσουμε τρέχοντας στις αλάνες των παιδικών μας χρόνων.

Νοσταλγίες! Μοιάζουν φουρτούνες που έρχονται και φεύγουν σαν κύματα, που χτυπούν τη ακτή με ορμή, με θόρυβο και κάθε φορά που φεύγουν, σέρνουν μαζί τους κομμάτια αναμνήσεων πολύτιμα, και επιστρέφουν με μεγαλύτερη ορμή.

Νοσταλγία! Μια απέραντη θάλασσα που χτυπά και σμιλεύει βράχους, που εξαφανίζει στεριές και ανακαλύπτει καινούργιες, μια θάλασσα… μέσα μας…

Όλα από εκείνη υπάρχουν, όλα μέσα της γεννιούνται και όλα μέσα της πεθαίνουν...

Ας μείνει μέσα μας σαν κάτι όμορφο να μας θυμίζει όλα όσα ζήσαμε, τα χαμόγελα, την τρυφερότητα, το βλέμμα εκείνου (εκείνης) που κοίταξε μέσα μας, τα άνοιγμα της ψυχής μας, όλες εκείνες τις στιγμές που φέρνουν δάκρια στα μάτια.

Το εύχομαι σε όλους.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

Κ.Καβάφης.